Pr180r “Invitati 1 ascendant”i, scribit venerabilis in De curalium nugis et vestigiis philosophorum. Reverendi patres magistrique venerandi, “quis ambigit illos aliis fore preferendos, qui quasi naturali2 probitatis privilegio ampliati maiorum titulis invitantur ad virtutem et eorumdem beneficio future bonitatis ceteris faciunt fidem?”ii Et ob hoc ad philosophie studia invitantur humiles et mansuetiiii, ut gradibus exaltentur; insuper, honorabiles et honestiiv, ut virtutibus premientur. Et ergo non indigne nostris dicitur de talibus iustum propositum: “invitati ascendant”.
Pr180v Dixi itaque primo eorum ad philosophie invitantur studia humiles et mansueti, ut gradibus exaltentur. Nam dignius est ut honestiores semper ad officia promoveantur, discoli vero et insipidi ac mansueti deiciatur, teste in libro De dogmate Platonis sic ex ordinate: “hec est iusta, ex equitate veniens partitio, ut meliores semper in officiis preferantur; pessimi autem cives vel minus boni luce careant dignitatis”iv. Cui concordat in Alexandreidos3 libro Io sic aiens: “exaltere velis siquos insignit honestas, eos4 morum sublimat apex, licet ampla facultas. Et patrie desit et gloria sanguinis alti”v; et non sine causa. Nam, qui honestatibus plenus est interioribus animi, non indiget exterioribus. Atestante Alexandreio5 libro eodem ubi dicit: “non ergo eget exterius qui moribus intus habundat. Nobilitas est sola animi que moribus ornat”vi. Unde et libro Epistolarum suarum, epistola Ia: “virtus est vicium fugere, sapientia prima stultitia caruisse.”vii Nam “quis6 sine ea ad beatitudinis viam tendit, quasi cecus in lubrico tendens7 ad alta presumptuosus cadit. Unde etiam divinarum et humanarum rerum8 compotem asseruit.”viii Cum ergo “virtus ad gloriam, honorem, imperium, via vera”ix est, ad characterem eius talis calcat mundi virtutibus, festivanter properandus est invitante philosophia verbis propositis: “invitati ascendant”. Et hoc quamquam ad primum.
Dixi secundo quod ad philosophie studia invitantur honorabiles et honesti, ut virtutibus premientur, et non sine causa. Dignum enim videtur ut quod est scientia preditus reddatur honestiore reverendus. , libro IV Epistolarum suarum: nam “vires boni ac honesti verbis sint eligendi et semper ante oculos sint habendi”xi. Teste ibidem: scito autem “non eum esse beatum quem vulgus appellant, ad quem pecunia magna confluxit, sed illum cui omne bonum in animo9, erectum est et excelsum et mirabilia10 calcantem, qui neminem videt cum quo se commutatum11 velit, qui hominem ea sola parte estimat qua homo est, qui12 natura13 magistra utitur, ad illius leges se14 componit, sic vivit quomodo illa prescripsit; cui bona sua nulla vis excutit, qui mala in bonum vertit, certus iudicii15, inconcussus, intrepidus; quem aliqua vis 〈movet〉16, nulla perturbat; in quem fortunatum17 quod habuit telum nocentissimum vi maxima intorsit, pingit18, non vulnerat”xii, , epistolam IVam. Et non mirum cum ipsi, scilicet boni ac sapientes, “nutriunt19 virtutes exemplis premiorum, Pr181r nec quisquam est qui ad morum summa invitatur ascendere, quando20 irremunerato non relinquitur quod conscientia teste laudatur”xiii, atteste libro Epistolarum suarum; “equum enim est, ut unicuique perficiat labor suus et sicut expendendo cognoscit incommoda, ita et rebus perfectis consequatur augmenta”xiv. Cum ergo baccalaurei21 nostri propter studiorum acquisitionem multa incommoda perfrequentis exercitium, nec vigilando, nec ruinando, nec bursas suas evacuando pertulerunt. Non in merito ergo invitantur ad philosophie premia verbis propositis, sed “invitati ascendant” que fuerunt valentis.
In quibus verbis breviter introductis duo tanguntur: primo, nostrorum baccalaureis ad honoris culmen evocatio; secundo tangitur ipsis eiusdem honoris oblatio. Primum significatur in hoc pluri nominatio: ‘invitati’, secundum notatur in hoc verbo additio: ‘ascendant’; ergo “invitati ascendant”.
Si quereret aliquis: qui invitantur et quo ascendere dicunt?, respondetur: invitantur ad premia, vocantur ad exempla22. Debent autem ascendere ad statum maiorem, gradum altiorem et locum priorem.
. . .
1 Invitati] 1ª add. mg. Pr12 naturali] naturalis Pr13 gualterus in alexandreidos] Alexandreios scr. Pr1;Gualterus in Allexandreios mg. a.m. Pr14 eos] p.c. Pr15 alexandreio] Allexandreio Pr16 quis] qui Pr17 tendens] tendes Pr18 rerum] iter. Pr19 animo] p.c. Pr110 mirabilia] mortalium s.l. a.m. Pr111 commutatum] cogitatum p.c. a.m. Pr112 qui] quia Pr113 natura] naturalis a.c. Pr114 se] mg. Pr115 iudicii] iudicio p.c. a.m. Pr116 movet] om. et lac. add. Pr1; coni. apud fontem 17 fortunatum] fortuna, cum apud fontem 18 pingit] pungit apud fontem 19 nutriunt] nutriuntur a.c. Pr120 quando] qui p.c. a.m. Pr121 baccalaurei] baccalaureis Pr122 exempla] exema Pr1
i invitati ascendant] , Policr., lib. IV, cap. 11, p. 275, l. 25.ii quis — fidem] , Policr., lib. IV, cap. 11, pp. 275–276, ll. 26–3.iv hec — dignitatis] , Dogm. Plat., lib. II, 8; cf. , Fl. doct., cap. “Electio”, p. 260, § t.v exaltere — alti] , Alex., lib. I, cap. 1, ll. 93–95.vi non — ornat] , Alex., lib. I, cap. 1, ll. 103–104.vii virtus — caruisse] , Ep., lib. I, ep. I, p. 231, ll. 41–42.viii quis — asseruit] , Policr., lib. VII, cap. 8, l. 119.7-11.ix virtus — vera] , Policr., lib. VIII, cap. 5, p. 245, ll. 26–27.xi vires — habendi] , Ep., lib. I, ep. 11, § 8, p. 25, ll. 16–17.xii non — vulnerat] , Ep., lib. V, ep. 45, § 9, p. 117, ll. 19–29; cf. , Fl. doct., cap. “Beatitudo sive beatus”, p. 82, § q.xiii nutriunt — laudatur] , Ep., lib. II, ep. 16, 1; cf. , Fl. doct., cap. “Remuneratio”, p. 643, § b.xiv equum — augmenta] , Ep., lib. II, ep. 33, 2; cf. , Fl. doct., cap. “Remuneratio”, p. 643, § e.
iii humiles et mansueti] cf. Biblia, Iudith, 9, 16.iv honorabiles et honesti] cf. , Quaestiones in De anima, lib. I, q. 3, p. 181, l. 66.